Modlitwa karmelitańska

Powstanie tej książki zostało zainspirowane przez osobę francuskiego karmelity bosego o. Marii Eugeniusza od Dzieciątka Jezus (Henryka Grialou), jego pisma, z których obszerne cytaty stanowią osnowę rozważań, a przede wszystkim przez jego dzieło – instytut świecki Notre-Dame de Vie.

O. Maria Eugeniusz zauważył u wielu świeckich głębokie pragnienie życia w obecności Boga i wskazał im modlitwę jako drogę przez świat ku świętości i drogę życia Boga w nas.

Punktem wyjścia jest stwierdzenie faktu, że modlitwa jest darem Boga dla człowieka, a nie tylko owocem ludzkich wysiłków. Wzywają one czytelnika: … mimo, że jesteśmy wolni, aby dawać, doświadczamy pokusy ucieczki przed darem… nie czekajmy, aż staniemy się godni Boga, aby zbliżyć się do Niego lub wzywać go na pomoc; nie czekajmy, aż będziemy umieli się modlić, aby się modlić.

Droga do zjednoczenia z Bogiem wiedzie przez modlitwę, w tym również poprzez ten rodzaj cichej modlitwy osobistej, której Bracia i Siostry w Karmelu Terezjańskim poświęcają codziennie dwie godziny. Jest ona uprzywilejowanym miejscem otwierania się na miłość Boga i dary, których chce nam udzielać.

Jest to pozycja dotycząca modlitwy, która wyróżnia się następującymi cechami jednocześnie: zwięzłością opracowania, teologiczną solidnością doktryny oraz prostym językiem przekazu, który może pomóc w praktykowaniu modlitwy we własnym życiu.

Niniejsza publikacja stanowi zbiór dwóch uzupełniających się pozycji, dotyczących początkowych stadiów modlitwy oraz mistycznych jej etapów.

by móc postępować na drodze modlitwy wewnętrznej, potrzebujemy przewodnika, starszego brata, którego rady pomogą nam uniknąć pułapek, jakie na nas czyhają. Za często bowiem bierzemy zbyt na serio nasze wrażenia, pozytywne czy negatywne. Gdzie jednak znaleźć takiego brata? Nie mamy wątpliwości, że może nim być św. Teresa z Avila.

Mamy nadzieję, że te strony pomogą niejednemu z nas w podjęciu modlitwy w ciszy lub też w powrocie do niej, jeśli ją porzucili, ponieważ dzięki niej – poucza wielka nauczycielka modlitwy – rozumiemy to, co czynimy, otrzymujemy od Pana skruchę za swoje grzechy oraz siłę do powstania.

W ramach serii „Modlitwa i życie” oddajemy do rąk czytelników pierwszą z planowanych pięciu książek o. Maurizio Vigani OCD, o modlitwie w ujęciu świętych Karmelu. 

Zaczynamy od św. Teresy od Jezusa, Mistrzyni Karmelu.

Dla św. Teresy od Jezusa cechą, która najbardziej charakteryzuje modlitwę jest jej osobisty charakter. Modlitwa jest przede wszystkim momentem, w którym człowiek spotyka się z Bogiem. Istotne jest, aby było to spotkanie w miłości i przyjaźni, w którym wzajemne poznanie, prowadzi do miłowania i wspólnoty. Przyjaźń w rozumieniu Teresy jest relacją wyrażającą pełnię miłości. Dla Teresy kochać Boga i ludzi oznacza być Jego i ich przyjacielem.

Modlić się oznacza więc być przyjaciółmi i pielęgnować przyjaźń. Jest to wzajemne uobecnianie się. Modlić się to być obecnym w miłosnej relacji przyjaźni. „Cała sprawa nie polega na tym, aby wiele rozmyślać, ale wielce miłować; i dlatego czyńcie właśnie to, co bardziej będzie was przebudzać do miłowania”.

Nieustanna modlitwa jest poszukiwaniem jedności. Nadaje naszemu życiu nadrzędny cel, upraszcza je, integrując nas wewnętrznie. To chyba wydaje się najważniejsze z punktu widzenia czytelnika „ze świata” – kiedy s. Miriam mówi o modlitwie, budzi w nas tęsknotę, wszyscy chcielibyśmy tak żyć, być tak prostym i spoistym…

Ale zdajemy sobie sprawę, że krajobraz pustyni daleki jest od sielanki, a prawdziwy pokój jest owocem walki. Dlatego w książeczce znajdziemy rady, jak trwać, milczeć i uciekać, o modlitwie w pokusach i modlitwie przy pracy. Dowiemy się o różnicy między milczeniem duchowym a „milczeniem obrażonym” oraz dlaczego marzenia są „cudzołożeniem z nieprawdą”.

Cechą charakterystyczną  u świętej Teresy od Dzieciątka Jezus jest stwierdzenie, że modlitwa jest miłością, wiarą, nadzieją, dziecięcym oddaniem, ufnością małych…

Unika ona zwyczajowych rozróżnień, ukazując całościową wizję modlitwy. Woli mówić o tym, że istota modlitwy wyraża się w konkretnych formach zamiast podkreślać nazbyt usilnie same formy modlitwy. Wynika to z obawy, że zbytnie skupienie uwagi na tych konkretnych formach może odciągnąć od istoty modlitwy i w jakiś sposób oddalić człowieka od modlitwy.

„Dla mnie modlitwa to poryw serca, to proste spojrzenie rzucone ku Niebu, to okrzyk wdzięczności i miłości, tak wśród cierpienia  jak i wśród radości, słowem: to coś wielkiego, nadprzyrodzonego, co rozszerza mi duszę i łączy mnie z Jezusem”

Siostra Elżbieta od Trójcy Świętej była na wskroś karmelitanką, karmelitanką „od wewnątrz".

Odkrycie Karmelu było dla niej odkryciem samej siebie!!! Tak bardzo i tak długo marzyła o Karmelu… i kiedy już tam się znalazła, mogła w końcu zanurzyć się w tym, co jest „jedynie konieczne”.

W swoim byciu karmelitanką za wzór wybrała postawę Marii z Betanii; tej, która trwała nieporuszona u stóp Pana. Kieruje swój wzrok w nieprzeniknioną światłość „wielkiej tajemnicy” błogosławionej Trójcy.

Książka jest zaproszeniem do adoracji Pana poprzez modlitwę wewnętrzną, opartą na doświadczeniach doktorów Kościoła: św. Teresy od Jezusa, i św. Teresy od Dzieciątka Jezus.

Autor umieścił w niej praktyczne wskazówki jak się modlić.

Dzięki lekturze dowiesz się jak odkryć Boga w ciszy własnego serca.

Medytację można krótko określić mówiąc, że wyciszamy się i pozwalamy Bogu, aby w nas działał.

Oczywiście nasuwają się pytania: w jaki sposób się wyciszyć i rozluźnić; jak pozwolić Jezusowi, aby pociągnął nas do Swojego Bóstwa; w jaki sposób sprawić, aby nasze życie codzienne rozwijało się pod Jego Boskim wpływem. Bóg daje światło duchowe i miłość.

Po pewnym czasie zauważa się niezwykłe rezultaty. Możemy łatwiej radzić sobie z problemami życiowymi, mniej się niepokoić, lepiej pracować i bardziej lubić swoją pracę. Czasem jest widoczna poprawa zdrowia. Nade wszystko na nowo uświadamiamy sobie prawdy duchowe i Bóg staje się naszym przewodnikiem i przyjacielem.

Krytyczne wydanie Księgi Życia w nowym tłumaczeniu, opatrzone bogatym aparatem redakcyjnym w formie przypisów i marginaliów, a także 160 stron załączników (pierwsze oceny, chronologia życia i pism św. Teresy od Jezusa, znanej też jako Teresa z Avila, słownik postaci oraz miejsc i wydarzeń, indeks cytatów biblijnych).

Całość ukazuje barwną panoramę życia Hiszpanii w XVI w. i przynosi liczne informacje historyczne dotyczące zjawisk i prądów nurtujących Europę w burzliwej epoce reform i wojen religijnych. Niezastąpiona pomoc dla każdego kto pragnie bliżej poznać św. Teresę i chce „rozsmakować” się w jej doświadczeniu Boga.

Nowe tłumaczenie znanej autobiografii św. Teresy od Jezusa (Teresy z Avila), Doktora Kościoła: Księgi mojego życia (pełna wersja książki).
Fragmenty muzyczne: Zbigniew Małkowicz

Teresa od Jezusa zapewnia: "również w kuchni, wśród garnków i rondli, Pan jest z wami, i wewnątrz, i zewnątrz was wspiera".

Za tym zdaniem kryje się bezmiar trudów, ryzykownych decyzji, pokornych negocjacji, a niekiedy upokarzających prac podejmowanych przez Świętą, by karmelitanki i karmelici żyli we wspólnotach według Reguły pierwotnej.

Doświadczywszy i nazwawszy modlitwę przyjaźnią, a zatem najdoskonalszym wyrażeniem miłości, święta Teresa w naturalny sposób uznaje ją za istotę chrześcijańskiego bytu: wyznacza ona, na różnych swoich etapach, rozwój życia duchowego, stanowiąc jednocześnie „drogę doskonałości”, czyli drogę prowadzącą ku świętości.

Modlitwa nie jest zatem czymś, co można robić lub nie. Jest ona sposobem bycia, ukierunkowuje nasze życie, dzięki niej jesteśmy chrześcijanami i poważnie traktujemy nasze powołanie, jakim jest komunia z Bogiem.

Twierdzenie, że jesteśmy grzesznikami niegodnymi przyjaźni z Bogiem pozbawione jest sensu, gdyż kocha On nas takimi, jakimi jesteśmy i, zbliżając się do nas, stopniowo nas przemienia. To od nas jednak zależy, czy pozwolimy Mu, aby żył blisko nas. 

Miłość nie jest uczuciem i pełnym wrażliwości oddaniem, lecz, przede wszystkim, konkretnym działaniem mającym na celu wypełnianie obowiązków, jakie nakłada na nas nasz stan, a przejawiających się zwłaszcza w braterskiej miłości i uczynności.

Modlitwa jest niepowtarzalna tak jak niepowtarzalny jest człowiek. Można powiedzieć, że jest jak linie papilarne, po których rozpoznaje Cię Ojciec. Gdy się modlisz, On od razu wie, że to ty mówisz do Niego. Nie jakiś człowiek, ale właśnie ty.

Pomiędzy tobą a Nim istnieje więź jedyna w swoim rodzaju. Nigdy wcześniej takiej nie było i nigdy już nie będzie. Nikt inny nie może ciebie podrobić, ale też nikt nie może ciebie zastąpić w modlitwie.

Książka zawiera wybór rozważań o modlitwie świętych i błogosławionych Karmelu: rady, wskazówki, a także przestrogi i opis zagrożeń, które czyhają na postępujących drogą życia wewnętrznego. Spośród wielu wypowiedzi autor wybrał kilkanaście, które uznał za najcenniejsze. Mogą one stanowić inspirację dla rekolekcyjnych rozważań, a także do indywidualnej medytacji.

Hezychia - to pojęcie zaczerpnięte z duchowości Ojców pustyni, oznaczające stan wewnętrznego pokoju i czujności serca. Autor publikacji, francuski karmelita bosy, czerpiący ze skarbca duchowości chrześcijańskiego wschodu i świętych Karmelu, w sposób niezwykle zajmujący ukazuje aktualność troski o czujność serca i jej znaczenie dla całego Kościoła.