Osiem duchów zła i sposoby walki z nimi według Ewagriusza z Pontu - Ks. Leszek Misiarczyk

Jak mamy radzić sobie z pokusami? Co robić, by im nie ulegać? Aby odpowiedzieć na te pytania, zajrzyjmy do literatury, do tego co mówi Pismo Święte, co napisali Ojcowie Kościoła, święci, błogosławieni i słudzy Boży.

To nie jest nauka o ośmiu grzechach głównych – to jest nauka o ośmiu rodzajach złych myśli. Grzech w pewnym sensie jest owocem, który wyrasta z myśli, a myśl z kolei jest jak korzeń - na to zwraca opracowanie Pomiędzy grzechem a myślą. O ośmiu duchach zła Ewagriusza z Pontu.

Książka Benity Francis Chemnitz jest ostrzeżeniem przed nie-bożymi więzami duszy, w których relacja z drugim człowiekiem jest ważniejsza niż relacja z Bogiem. Taka sytuacja to zawsze początek duchowej choroby, której skutkami są podatność na manipulacje czy zgoda na bezgraniczną ingerencję drugiej osoby w nasze życie.

Autorka podpowiada, w jaki sposób uwolnić się od toksycznej relacji duchowej z bliźnim i budować swoje życie w oparciu o naturalny porządek wyznaczony nam przez Pana.

Skupienie rekolekcyjne Jak walczyć z duchem gniewu, smutku, acedii, wyniosłości i pychy. Według Ojca Pustyni Ewagriusza z Pontu, jest próbą praktycznego wcielenia w codzienne życie duchowe nauki pontyjskiego mnicha. 

Pisząc o gniewie, jednej z ośmiu logismoi  dręczących rodzaj ludzki, Ewagriusz posługuje się metaforą szczególną, porównując działanie pod wpływem gniewu do wyczynów człowieka odurzonego winem. Dla znających Pismo Święte ta metafora ma szczególne konotacje: w Dziejach Apostolskich Apostołowie przemawiający pod wpływem Ducha Świętego przez niektórych byli podejrzewani o upicie się młodym winem (por. Dz 2,13–14).

W naszym przypadku jednak człowiek nie działa pod wpływem Ducha Świętego, ale ducha złego i w związku z tym jego dzieła nie są duchowe, ale szatańskie. Żadna bowiem inna wada nie czyni z człowieka [umysłu] demona tak, jak gniew.

Jak wygrać ze złem w życiu?

Kim są Ekskluzja, Hipokryzja, Obsekwencja, Rozpacz, Crudelitas, Luxuria i Gula? To tajemnicze bestie, które skutecznie utrudniają nawrócenie i zbliżenie do Boga. Nawet jeśli po raz pierwszy słyszysz ich imiona, one znają cię już od dawna. Każda z nich jest równie przebiegła i ma swoją taktykę. Ale są sposoby, żeby je pokonać!

Skąd tytuł Osiem rodzajów złego życia? Osiem duchów zła, czyli osiem złych decyzji, to wspomniany klucz, który prowadzi nas do poznania korzeni wad, które dewastują nasze życie; jednocześnie stanowią o tym kim jesteśmy wobec samych siebie i innych.

Ewagriusz z Pontu opisał je bardzo dokładnie, i był szczery do bólu. W niniejszym wyborze umieściłem fragmenty ze współczesnych opracowań, które starają się wytłumaczyć skomplikowany system, powiedziałbym wręcz, naczyń połączonych, jakimi są duchy zła. Jednak nie jest to tylko opis, ale idąc za przykładem Ojców Pustyni, w pierwszym rzędzie zostaje przedstawiona diagnoza choroby i w następnej kolejności kilka rad, jak rozwiązać trudną sytuację, a na przyszłość zastosować środki profilaktyczne.

Czy boisz się pokus? A może przygnębia cię myśl, że nie jesteś w stanie ich uniknąć?

Pokusa wcale nie musi być powodem do zmartwień.

Wręcz przeciwnie: świadomość walki, którą musimy stoczyć, i kolejne zwycięstwa torują nam drogę do nieba. Doświadczanie pokus nie oznacza, że jesteśmy źli – mogą one być nie tylko karą, ale też próbą, wyzwaniem pochodzącym od Boga. W jaki sposób je podjąć, żeby nie ulec?

Doświadczony jezuita dzieli się swoją wiedzą na temat codziennej walki duchowej.