Diabelski toast - C.S.Lewis

Bóg nie wprowadza cudów do natury w sposób przypadkowy, jak gdyby z pieprzniczki. Pojawiają się one przy wielkich okazjach: znajdują się w wielkich zwojach historii – nie historii politycznej czy społecznej, ale tej duchowej, która nie może być w pełni poznana przez ludzi.

Jeśli twoje życie nie znajduje się w pobliżu jednego z tych wielkich zwojów, to jak możesz się spodziewać, że zobaczysz jeden z cudów?

Gdybyśmy byli bohaterskimi misjonarzami, apostołami lub męczennikami, byłaby to inna sprawa. Ale dlaczego ty lub ja? Jeśli nie mieszkasz w pobliżu linii kolejowej, to nie zobaczysz, jak pociągi przejeżdżają obok twoich okien. Na ile prawdopodobne jest, że ty lub ja będziemy obecni przy podpisaniu traktatu pokojowego, przy wielkim odkryciu naukowym, czy przy samobójstwie dyktatora? To, że ujrzymy cud, jest jeszcze mniej prawdopodobne. Ani też, jeśli to zrozumiemy, nie będziemy tego pragnęli. „Nikt prawie nie widzi cudów, tylko w nieszczęśliwym położeniu”.

Cuda i męczeństwo mają tendencję do gromadzenia się w tych samych obszarach historii – obszarach, do których z natury nie mamy ochoty się zapuszczać.

Gdyby dzisiaj zapytać dwudziestu dobrych ludzi, co uważają za najwyższą z cnót, to dziewiętnastu z nich zapewne odpowie, że bezinteresowność. Jeśli jednak zapytalibyście o to samo dowolnego chrześcijanina w dawnych czasach, odparłby: miłość. Widzicie, co się stało?

Miejsce pozytywnego określenia zastąpiło negatywne i ma to znaczenie nie tylko językowe. Przecząca forma słowa bez-interesowność nie sugeruje, abyśmy w pierwszej kolejności czynili rzeczy dobre dla innych, lecz abyśmy odmawiali ich sobie – jakby ważne było nie szczęście innych, lecz nasza wstrzemięźliwość. Nie sądzę, aby to wynikało z chrześcijańskiej cnoty miłości.

Nowy Testament wiele mówi o samowyrzeczeniu, ale nigdy nie jest ono celem samym w sobie. Mamy dokonywać wyrzeczeń i brać na siebie krzyż, aby naśladować Chrystusa. I niemal każdy opis tego, co osiągniemy, tak postępując, zawiera odwołanie do jakiegoś pragnienia. Jeżeli we współczesnym umyśle czai się przekonanie, że pragnienie własnego dobra i nadzieja na osiągnięcie radości to rzeczy złe, to wyjaśniam, iż przekonanie to wywodzi się od Kanta i stoików, a nie z wiary chrześcijańskiej.

Smutek C. S. Lewisa jest uznawany za najlepszą książkę dla ludzi przeżywających utratę bliskiej osoby, żałobę i cierpienie.

Słynny pisarz, autor cyklu Opowieści z Narnii, napisał ją po śmierci ukochanej żony, Joy Gresham, która odeszła po dwóch i pół roku walki z rakiem. Smutek jest książką do bólu szczerą i poruszającą.

Pisany w formie dziennika bez dat jest relacją z kolejnych tygodni po odejściu ukochanej kobiety, pożegnaniem z nią, opowieścią o wyobcowaniu w środowisku przyjaciół, przygotowaniem na własną śmierć, rozpaczliwą próbą zaakceptowania Boskich wyroków.

Autor stawia czytelnika przed najważniejszymi pytaniami w życiu: konfrontuje go z cierpieniem po utracie ukochanej osoby, z doświadczeniem śmierci, zwątpieniem. Jest to jednocześnie książka, która unika prostych odpowiedzi i staje się dla czytelnika nadzwyczajnym, empatycznym towarzyszem w przeżywaniu smutku i żałoby.