MYŚLI O MODLITWIE. Z PISM STARCÓW Z PUSTELNI OPTYŃSKIEJ

„Księga Starców” (Gerontikon) to najstarszy zbiór nauk wczesnych monastycznych „ojców”, pierwsza zachowana próba spisania mądrości pustyni.

W czasie jej spisywania mądrość ta mogła sobie liczyć około stu lat, więc było to dwa lub trzy pokolenia doświadczeń. I już wtedy była na tym poziomie znajomości praw rządzących życiem duchowym i ludzką psychiką, na którym trwa nadal. Jakiś pustelnik, może mnich wędrowny, postanowił sobie, że zamiast chodzenia jak dotąd do ojców po słowo, lepiej będzie mieć ich nauki dostępne i powielone na piśmie, więc on je spisze.

Czytelnik dostaje do ręki zapis konferencji wygłaszanych w klasztorze w Żarnowcu w latach 2018–2021 przez s. Małgorzatę Borkowską i następnie spisanych. Stąd nieco gawędziarski charakter tej książki. Jest ona mimo to częścią większego cyklu komentującego najważniejsze dzieła literatury monastycznej, które miały szczególny wpływ tak na rozwój życia zakonnego w chrześcijaństwie, jak i na kulturę chrześcijańską w ogóle. Są to, w chronologicznym porządku powstawania: Księga Starców, Reguła św. Benedykta i księga O naśladowaniu Chrystusa. Jeśli dodamy Wyznania św. Augustyna, otrzymamy właściwie komplet najsłynniejszych w Kościele zapisów odwiecznej tęsknoty ludzkiej do Boga.

Medytacja chrześcijańska może być drogą do Boga. Może być miejscem spotkania z Tym, Którego człowiek szuka i pragnie. Może być przestrzenią, w której przybliżymy się do Najwyższego. Może być Jego odkryciem. Może być miejscem doświadczania Jego łaski. Może być momentem przemiany, nowego życia.

Książka może być pomocą zarówno dla tych, co już praktykują medytację, jak i zachętą dla innych, aby wejść na tę drogę. Bóg czeka nieustannie na każdego z nas. Medytacja chrześcijańska może być okazją i szansą, aby się do Niego zbliżyć.

Uprzywilejowanym miejscem, gdzie przyjaźń z Bogiem nabiera życiodajnej dynamiki, jest modlitwa. To w niej święta Teresa widzi dostępną dla wszystkich bramę do prawdziwego życia... Jakby chciała powiedzieć: „Człowieku, obudź się z letniości wiary! Zaufaj Bogu i ofiaruj Mu wielkodusznie czas na osobistą, cichą modlitwę. Daj się poprowadzić Duchowi Świętemu do coraz głębszych komnat swego wnętrza, do życia ukrytego z Chrystusem w Bogu, a obiecuję ci, że twoje życie stanie się bardziej świadome, prawdziwe, spokojne i zdolne do ofiarnej miłości względem innych”.

Żyjesz w hałasie i zabieganiu. Nie potrafisz w sobie odnaleźć ciszy. A może się jej boisz. W tym pośpiechu często słyszysz jedynie słowa, które do Ciebie nie trafiają. Potrzebujesz uciszyć serce.

Szansą jest dla Ciebie modlitwa Jezusowa, uświęcona wielowiekową tradycją. Jedno zdanie zaczerpnięte z Ewangelii. Ono pomoże Ci się odnaleźć. Zaczniesz słyszeć, rozumieć, czuć.

Wyrusz w tę podróż!

Dla Diadocha modlitwa i asceza są zewnętrznymi przejawami istniejącej wewnątrz relacji między Bogiem a człowiekiem. Zaznacza on jednak, że nie jest czymś właściwym określanie jakości tej relacji na podstawie zewnętrznych przejawów. 

Dlatego właśnie podkreśla, że to pokora najbardziej pomaga w osiągnięciu zdrowej bezinteresowności, bo prowadzi do zapomnienia o własnym sukcesie i postępie, co z kolei umożliwia to, aby modlić się jak należy, według własnego stanu.

Kiedy jednak ktoś doświadczył już żarliwości w modlitwie, przekraczającej wszelką szerokość i obejmującej wszystko, powinien bezustannie szukać tego stanu, spędzając w nim jak najwięcej czasu.