Pisma ascetyczne, tom 1 - Ewagriusz z Pontu - seria: źródła monastyczne 18

Drugi dar Nilu - fascynująca podróż do źródeł monastycyzmu

Czy wiesz, skąd wzięło się życie monastyczne?

Zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego właśnie Egipt stał się kolebką życia zakonnego? Co sprawiło, że to właśnie nad Nilem narodziła się tradycja, która do dziś kształtuje duchowość chrześcijańską?

"Drugi dar Nilu" profesor Ewy Wipszyckiej to fascynująca podróż do źródeł monastycyzmu, ukazująca niezwykłą historię egipskich mnichów i klasztorów w późnym antyku. To nie tylko akademickie studium - to żywa opowieść o ludziach, którzy na egipskiej pustyni odnaleźli drogę do Boga i zapoczątkowali ruch, który odmienił oblicze chrześcijaństwa.

Dlaczego warto sięgnąć po tę książkę?

Dla Diadocha modlitwa i asceza są zewnętrznymi przejawami istniejącej wewnątrz relacji między Bogiem a człowiekiem. Zaznacza on jednak, że nie jest czymś właściwym określanie jakości tej relacji na podstawie zewnętrznych przejawów. 

Dlatego właśnie podkreśla, że to pokora najbardziej pomaga w osiągnięciu zdrowej bezinteresowności, bo prowadzi do zapomnienia o własnym sukcesie i postępie, co z kolei umożliwia to, aby modlić się jak należy, według własnego stanu.

Kiedy jednak ktoś doświadczył już żarliwości w modlitwie, przekraczającej wszelką szerokość i obejmującej wszystko, powinien bezustannie szukać tego stanu, spędzając w nim jak najwięcej czasu.

Pogłębione studium ascezy myśli

Drugi tom pism Ewagriusza z Pontu stanowi naturalne dopełnienie jego fundamentalnej nauki ascetycznej. To szczególnie cenne źródło wiedzy o walce duchowej i kształtowaniu życia wewnętrznego.

W tej publikacji odnajdziesz kompleksowe opracowanie nauki o ludzkich myślach - dziedziny, w której Ewagriusz był niekwestionowanym mistrzem. Jego precyzyjny język i systematyczne podejście do życia duchowego ukształtowały tradycję monastyczną na wieki.

W książce znajdziecie następujące traktaty:

• O różnych rodzajach złych myśli
• O ośmiu duchach zła
• Wybór z traktatu O praktyce ascetycznej

Dla wielu z nas życie religijne ogranicza się w dużej mierze do moralności i kategoria grzechu odgrywa dużą rolę w naszej wrażliwości i naszej pobożności.

Typowe pytania, które w tym kontekście się pojawiają, można by streścić następująco: czy to już grzech, czy jeszcze nie? Czy Bóg mi przebaczył? Jak mam poprawić się z tego grzechu? Moja spowiedź nic mi nie daje, bo ciągle grzeszę tak samo!

Pewien autor może nam pomóc spojrzeć na to wszystko z trochę innej strony. Są bowiem ciekawsze i bardziej do Boga przybliżające pytania niż to, które wyznaczy nam bezpiecznie granicę dokąd mogę się posunąć i „gdzie jeszcze nie ma grzechu”. Tym autorem jest Ewagriusz z Pontu.

Nauka Ewagriusza o ośmiu duchach zła jest dziś uznawana za klasykę ascetyki chrześcijańskiej.

Pisząc o gniewie, jednej z ośmiu logismoi  dręczących rodzaj ludzki, Ewagriusz posługuje się metaforą szczególną, porównując działanie pod wpływem gniewu do wyczynów człowieka odurzonego winem. Dla znających Pismo Święte ta metafora ma szczególne konotacje: w Dziejach Apostolskich Apostołowie przemawiający pod wpływem Ducha Świętego przez niektórych byli podejrzewani o upicie się młodym winem (por. Dz 2,13–14).

W naszym przypadku jednak człowiek nie działa pod wpływem Ducha Świętego, ale ducha złego i w związku z tym jego dzieła nie są duchowe, ale szatańskie. Żadna bowiem inna wada nie czyni z człowieka [umysłu] demona tak, jak gniew.