Zamek wewnętrzny (wyd. krytyczne) - św.Teresa od Jezusa Doktor Kościoła

W życiu duchowym człowiek wznosi się ku Bogu w takiej mierze, w jakiej schodzi do piekła własnego wnętrza. Droga prowadząca do Boga musi mieć więc początek w poznaniu samego siebie. To ja, ze wszystkim, co noszę w swoim wnętrzu, jestem zaproszony do zjednoczenia z Nim. Człowiek, który podejmie tę pokorną wędrówkę, dotrze w końcu do prawdy o sobie samym, a zatem osiągnie wolność.

Głównym celem traktatu jest zachęcenie czytelników do modlitwy wewnętrznej i przygotowanie ich do niej przez ascezę i pokutę. Teresa proponuje przygotowanie do życia mistycznego w dwóch ścisłych etapach. Pierwszy polega na ćwiczeniu się w cnotach; drugi wyraża się przez praktykę modlitwy ustnej i myślnej. Po omówieniu założeń, na których opiera się modlitwa, a następnie wskazaniu na czym polega istota i wzrost życia modlitwy, Teresa omawia skutki kontemplacji dla życia codziennego. Modlitwa, rozumiana jako życie wypływające z kontaktu z Bogiem, a zarazem droga do Niego prowadząca, jest więc głównym przedmiotem.

Krytyczne wydanie Księgi Życia w nowym tłumaczeniu, opatrzone bogatym aparatem redakcyjnym w formie przypisów i marginaliów, a także 160 stron załączników (pierwsze oceny, chronologia życia i pism św. Teresy od Jezusa, znanej też jako Teresa z Avila, słownik postaci oraz miejsc i wydarzeń, indeks cytatów biblijnych).

Całość ukazuje barwną panoramę życia Hiszpanii w XVI w. i przynosi liczne informacje historyczne dotyczące zjawisk i prądów nurtujących Europę w burzliwej epoce reform i wojen religijnych. Niezastąpiona pomoc dla każdego kto pragnie bliżej poznać św. Teresę i chce „rozsmakować” się w jej doświadczeniu Boga.

Mistrzem sztuki wychowania może stać się jedynie ktoś, kto ma wrodzoną zdolność przywódczą. Teresa ją posiadała. Umiała patrzeć duchem, który szybko i przenikliwie obejmował wysokie cele; w jej sercu płonął żar, który dodawał jej życia i zjednywał serca innych; była pełna chęci do działania, która natychmiast przeradzała się w realizację tego, co zostało uznane za warte starań; miała ducha wspólnotowości, który natychmiast chciał dzielić się z innymi tym, co osiągnął; dzięki swej fascynującej sile oddziaływania na innych posiadła dar prowadzenia za sobą dusz, które nie potrafiły się jej oprzeć.

 Św. Teresa Benedykta od Krzyża (Edyta Stein)

Księga fundacji jest dziełem, które bez wątpienia najlepiej kreśli portret św. Teresy od Jezusa, jej autorki, jako „niespokojnej wędrowniczki”. Ta księga jest również najmniej studiowaną ze wszystkich jej pism. Została pominięta przez Luisa de León w jego pierwszym wydaniu dzieł św. Teresy, a następnie sprowadzona do roli domowej lektury w karmelach terezjańskich.

Św.Teresa od Jezusa traktowała modlitwę jako osobistą więź z Bogiem i najlepszy sposób na życie, na radzenie sobie z trudnościami dnia codziennego. Rady, które znajdziemy na kartach tego traktatu, mają wartość ponadczasową, gdyż Święta nie tylko mówi, jak się modlić, ale przede wszystkim uczy nas, jak stawać się “człowiekiem modlitwy”.

Teresa ma świadomość, że pisze pod natchnieniem, ale nie jest bezmyślnym narzędziem. Zdaje sobie sprawę, że może zaburzyć sobą klarowność przesłania i dlatego tak usilnie zabiega o oczyszczenie tekstu z jej osobistych odniesień. Zupełnie inaczej jest w „Życiu”, gdyż tam chce odsłonić całą swoją duszę, aby umożliwić spowiednikom rozeznanie prawdziwości jej doświadczenia.

Zamek wewnętrzny to coś więcej niż książka. To niezwykły symbol tajemnicy człowieka. Niemniej jest to również książka, i to ostatnia książka napisana przez Teresę od Jezusa, Doktora Kościoła, która na pięć lat przed swoją śmiercią zawarła w niej najlepszą cząstkę swojej wiedzy. Spisała w niej to wszystko, co wraz z upływem lat powoli klarowało się i oczyszczało w jej doświadczeniu.

Ta nowenna może być odprawiana w intencji nawrócenia swojego dziecka, ale nie tylko. Troska rodzica o swoje dziecko, czy to małe, czy już w wieku dojrzałym zawsze powinna się przejawić na modlitwie zanoszonej ufnie do Boga. 

Na podstawie Wyznań św. Augustyna możemy spróbować zrozumieć, na czym polega szkoła rodzicielstwa św. Moniki. W niej dziecko nie jest niewolnikiem, który musi spełnić oczekiwania matki, lecz bliźnim, za którego rodzic odpowiada przed naszym wspólnym Ojcem w niebie.