Twarze ojców pustyni - Małgorzata Borkowska OSB

Przed wiekami ludzie ze świata udawali się do pustelników po słowa mądrości, które wedle ich wiary zawierały owoc bezpośredniej kontemplacji Boga. Trudno nie przyznać tym mądrościom zwanym apoftegmatami wielkiej wartości dla życia duchowego. Dzisiaj nie chodzimy już z pielgrzymką do pustelników, ale w tym samym duchu i celu udostępniamy ich pisma. Ten tomik przygotowała osoba o niewątpliwym autorytecie duchowym, co gwarantuje, że przedstawiona tu interpretacja mądrości Ojców Pustyni jest użyteczna także i dzisiaj.

Przez kilkanaście wieków zakonnice słuchały kazań, konferencji, rekolekcji, pouczeń, a zawsze w pokornym milczeniu, jak te nieme bydlątka: cokolwiek im mówiono, umiały tylko potakiwać. Czasem się któraś wyłamała, ale bardzo rzadko! Założenie ze strony kaznodziejów było niewątpliwie takie, że zawsze, w każdej sprawie i w każdych okolicznościach, oni wiedzą lepiej; zakonnice zaś nauczyły się to akceptować, najpierw dlatego, że potrzebują celebransa i muszą przyjmować jego warunki; a potem już z tradycji i z przyzwyczajenia.

"Znałam zakonnicę, której siostrzeniec, podówczas kleryk na pierwszym roku, przysłał w prezencie imieninowym nowo wydaną książkę o modlitwie, z dedykacją: „Kochanej cioci... aby ta piękna książka pomogła zrozumieć wartość modlitwy”. Dosłownie. Ciocia była już ćwierć wieku w klasztorze kontemplacyjnym, ale widocznie dotąd nie wiedziała, po co tam siedzi; na szczęście teraz już zrozumie.

Pierwszy tom Apoftegmatów Ojców Pustyni tzw. seria alfabetyczna. Tym tomem rozpoczynamy, podjęte niegdyś w serii "Pisma Starochrześcijańskich Pisarzy", wydawanie naukowego opracowania apoftegmatów. Ograniczono się tu do Kolekcji Alfabetycznej z nielicznymi tylko poprawkami przekładu w stosunku do poprzednich wydań, opatrzonego wstępami i komentarzem.

O ile poprzednie tomy Apoftegmatów Ojców Pustyni zawierały jednolite kolekcje powiedzeń Ojców, tom obecny składa się z różnego rodzaju tekstów. Większą jego część stanowią właśnie apoftegmaty. Po raz pierwszy w języku polskim ukazują się apoftegmaty etiopskie. Ukazują one wielkie, a mało znane bogactwo życia monastycznego w Etiopii, korzeniami swymi sięgające wszak IV w. W kolejnej części Czytelnik znajdzie przekłady z tzw. mniejszych zbiorów greckich i łacińskich. Uzupełnieniem tomu są dwie serie z nieco innego gatunku, tzw. opowiadań dla duszy pożytecznych (Pawła z Monemwazji i Jana Moschosa).

"Karmię was tym, czym sam żyję" to parafraza zdania św. Augustyna doskonale oddająca charakter komentarzy niedzielnych czytań biblijnych. Dokonują ich Ojcowie Kościoła w swoich pismach. Kazania i homilie, jakie pozostawili po sobie, to dowód żywej lektury Pisma Świętego, ich codziennego pokarmu duchowego.

Obszerna książka ukazująca się teraz w nowym, udoskonalonym i powiększonym wydaniu to zachęta do wspólnej modlitwy z Ojcami Kościoła.

Płyty w formacie AUDIO zawierają 116 apoftegmatów. Czyta Edward Linde-Lubaszenko. Całkowity czas nagrania: 91 min.

Słowo apophthégma – apoftegmat, sentencja, wypowiedź, pochodzi od greckiego czasownika apophthéngomai – „wypowiadać, wygłaszać” i występuje po raz pierwszy w Hellenikach Ksenofonta. Można by podać takie określenie apoftegmatu: jest to zgrabna, dowcipna, cięta wypowiedź, z jakimś przynajmniej ogólnym określeniem okoliczności jej wygłoszenia (kto, kiedy, dlaczego).

Jak skutecznie radzić sobie z pokusami? Odpowiedź na to właśnie pytanie znajdziemy w książce ks. Dominika Chmielewskiego SDB Walka duchowa u ojców pustyni.

Nie jest to zbiór mistycznych rozważań dla duchownych, ale podręcznik życia dla każdego z nas. Jak rozpoznać pokusy? Jakimi sztuczkami zwodzi nas szatan? Jak się mu przeciwstawić? Z pomocą w codziennych zmaganiach przychodzi prawdziwie mistyczne, głębokie chrześcijaństwo. Pozwól sobie pokazać, jak jest niezwykłe i pociągające.

Mam nadzieję, że książeczka ta będzie skromną pomocą dla kapłanów, kierowników duchowych, liderów grup modlitewnych i charyzmatycznych, by uczyć wypływać na głębię życia modlitwy, walki duchowej i rozeznawania duchów; by pomagać jeszcze skuteczniej tym, którzy powierzają nam swoje życie duchowe.

Czy możemy się czegoś nauczyć od żyjących kilkanaście wieków temu egipskich pustelników?

Tak! Autor, komentując teksty Ojców Pustyni pokazuje, jak radzić sobie ze zniechęceniem na modlitwie, powracającymi pokusami, negatywnymi emocjami...

Okazuje się bowiem, że starożytni mnisi zmagali się z tymi samymi problemami duchowymi, co my i to w jeszcze większym stopniu. Udało im się jednak wypracować skuteczne sposoby na ich pokonanie. Skuteczne, bo oparte na praktyce życia, a nie na teoretycznych rozważaniach.

Tradycja przekazała wspaniałe przykłady zażyłej więzi ze Słowem Bożym.

Uczy zażyłości z Pismem, która „stwarza doskonałą harmonię, kształtuje najgłębsze zakamarki duszy, wchodzi doń by stać się częścią naszego świata wewnętrznego” (M. Magrassi).

W czasie VII Dni Duchowości Biblijnej krakowskie Centrum Formacji Duchowej zwróciło uwagę na Ojców Kościoła, aby uczyć się od nich, świeżości, duchowej pasji i głębi w spotkaniu z Biblią.

Biblijne medytacje siostry Małgorzaty Borkowskiej - benedyktynki.

Szczenięta pod stołem jadają z okruszyn dzieci… – mówiła do Chrystusa Syrofenicjanka (Mk 7,28). Co ja się kiedyś naprosiłam czcigodnej redakcji Biblii Tynieckiej! Co się natłumaczyłam, że po polsku szczenięta pod stołem mogą jeść z podłogi, ale nie z okruszyn; i mogą jeść okruszyny chleba (upuszczone przez dzieci), ale nie okruszyny dzieci… Nic nie pomogło, składnia grecka czy może wpojona w młodości łacińska okazała się silniejsza od rodzimej, i po dziś dzień w Ewangelii Marka szczenięta jadają okruszyny dzieci. Przynajmniej w okolicach Tyru i Sydonu; na szczęście, nie u nas.

A ten tomik to właśnie takie okruchy, sypiące się ze stołu bez ładu i składu ani (na ogół) wzajemnego powiązania.

Ta książka Adrienne von Speyr skrywa prawdziwe skarby. Szwajcarska autorka dokonała w niej tego, czego tak bardzo brakuje współczesnemu uczestnikowi liturgii Eucharystii. Ożywiła rytuał, który przez wielokrotne powtarzanie zatraca świeżość i powszednieje, mimo że wyraża najgłębsze i najbardziej żywotne prawdy wiary.

Niewielkie zaangażowanie uczestników, którzy w trakcie celebracji walczą o utrzymanie uwagi, zdaje się prowokować duszpasterzy do uatrakcyjniania formy, tak by w zużyte ceremonie tchnąć nowy entuzjazm. Tymczasem zwycięstwo w walce ze spowszednieniem nabożeństwa leży nie w zmianie form, a w odczytaniu duchowej treści Eucharystii. 

Sprawa Chrystusa to zrealizowany z dynamizmem, trzymający w napięciu film oparty na prawdziwej historii Lee Strobla, dziennikarza, laureata Nagrody Pulitzera i autora bestsellerowej książki Sprawa Chrystusa, na której oparto scenariusz tej pasjonującej opowieści.

Lee (Mike Vogel, Służące) był na samym szczycie. Jego mistrzowskie reportaże śledcze przynosiły mu nagrody i umożliwiały awans w „Chicago Tribune”, a w domu czekała na niego kochająca żona (Erica Christensen, Weronika postanawia umrzeć) i dzieci. Miał poczucie, że jako pan swojego losu jest zawsze nieomylny. Pewnego wieczoru jednak wszystko się zmieniło...